Tijdens de najaarseditie van de Sharing Practice doken we in de participatieve praktijken van Kristof Van Gestel, Ilke De Vries en Annelies Van Hullebusch. We brachten kunstenaars samen om te onderzoeken hoe kunstenaar en deelnemer zich tot elkaar verhouden binnen participatief werk. Centraal stond het spannende thema eigenaarschap: als je als kunstenaar participatief werkt, van wie is het resultaat dan eigenlijk?

We trapten af met het bouwen van een eigen participatieladder. Binnen de diverse disciplines van de aanwezige kunstenaars krijgt participatie immers talloze vormen: ervaren, uitvoeren, organiseren, co-ontwerpen… Wat noemen we allemaal participatie? En waar leggen we de accenten? Met die vragen gingen de kunstenaars actief aan de slag. Ze pasten hun ladder toe op hun eigen projecten en ontdekten hoe sterk participatie per project kan verschillen. Al pratend, knippend en plakkend zochten ze naar gedeelde denkkaders. De gesprekken hielpen hen om hun praktijk scherper te zien en duidelijker te verwoorden wat er allemaal bij hun participatieve werk hoort. Want een deelnemer die uitvoert, speelt nu eenmaal een heel andere rol dan iemand die mee ontwerpt. Door ervaringen te delen, kregen de kunstenaars een levendig inzicht in hoe die uiteenlopende participatievormen in de praktijk landen.

Na het bespreken – en beklimmen – van de participatieladders, gaven Kristof Van Gestel (beeldend kunstenaar), Ilke De Vries (videokunstenaar) en Annelies Van Hullebusch (kunstenaar en performer) een inspirerende inkijk in hun werk. Hoe verlopen hun processen? Hoe ziet een eindresultaat eruit? En hoe pakken zij dat eigenaarschap concreet aan? Want zodra het publiek ook deelnemer wordt, duikt die intrigerende vraag op: hoort hun input dan volledig toe aan de kunstenaar, of mag de deelnemer er net zelf mee verder? Wat mag je verwachten van deelnemers en wat geef je hen terug?

Heel wat van die vragen vonden in de gedeelde ruimte die ontstond al een eerste antwoord. En de kunstenaars? Die trekken met frisse inzichten weer verder.

Kristof Van Gestel (beeldend kunstenaar)

Waar Kristof in zijn werk ‘De Collectieve Collectie’ nog duidelijk als maker aanwezig is, is dat in zijn huidige job bij de FactorY veel minder het geval. Die verschuiving heeft alles te maken met bewuste keuzes die hij graag toelicht. Dat hij daarvoor documentatie meebrengt, zal niet verbazen. Hij vertelt zijn verhaal onder de vorm van een brief (of beter, een heel postpakket) waarbij hij iedereen uitgenodigt om te reageren.

Ilke De Vries (videokunstenaar)

In Ilke’s werk komen de deelnemers tegenwoordig net steeds meer als medemaker in beeld. Ook de privacywetgeving en hoe die haar werk vormgeeft, zit in haar verhaal verweven. Aan de hand van fragmenten uit haar videowerk deelt ze haar inzichten.

Annelies Van Hullebusch (kunstenaar en performer)

Doordat Annelies zowel audioverhalen als podiumproducties maakt, dient het onderwerp “eigenaarschap” zich op verschillende manieren aan in haar praktijk. Als audiomaker brengt ze verhalen van anderen. Dat op zich is al stof tot nadenken. En wat als ze met haar audiowerk een prijs wint? Of wat als de relatie kunstenaar-participanten een familierelatie is? Welke verantwoordelijkheden brengt dat met zich mee? Annelies deelt haar verhaal met audiofragmenten en materiaal uit haar voorstellingen.

Foto's door Laure-Anne Yserief